Nghi thức tang lễ là một nghi lễ quan trọng trong văn hóa người Việt Nam, được thực hiện để tưởng nhớ, tri ân và cầu nguyện cho người đã khuất. Vậy nghi thức tang lễ của người Việt được thực hiện như thế nào, có điều gì cần chú ý? Cùng theo dõi trong bài viết dưới đây của Đá mỹ nghệ An Khang!
Tầm quan trọng nghi thức tang lễ của người Việt Nam
Việc tổ chức nghi thức tang lễ là một cách để tôn vinh, tri ân và tiễn đưa người đã mất, đồng thời giúp gia đình và người thân tìm lại sự cân bằng tinh thần sau khi đối mặt với mất mát. Nghi thức tang lễ còn giúp kết nối giữa thế gian và bên kia thế giới, tạo ra một không gian linh thiêng, giúp cho người thân của người đã mất có cơ hội để cầu nguyện và cầu cho họ được an lạc, bình yên.
Có thể thấy, nghi thức tang lễ có mục đích và ý nghĩa quan trọng trong văn hóa người Việt Nam, thể hiện tình làng nghĩa xóm chia sẻ đau thương mất mát, là hành động nghĩa tử của người còn sống đối với người đã mất, tiễn đưa và cầu nguyện cho lĩnh hồn được yên nghỉ.
Quy trình thực hiện nghi thức tang lễ của người Việt
Nghi thức tang lễ của người Việt được diễn ra như sau, thời gian diễn ra khoảng 2 ngày:
Ma chay
Đúng với truyền thống của người Việt Nam, việc chuẩn bị cho tang lễ bắt đầu từ khi người bệnh đang trong tình trạng nguy kịch. Gia đình, người thân sẽ cố gắng hỏi người bệnh những điều gì muốn để chuẩn bị cho tang lễ sau này. Nếu người bệnh đã qua đời, gia đình sẽ tiến hành ma chay theo đúng ý nguyện của người đã mất.
Khâm liệm và nhập quan
Đây là một trong những nghi thức quan trọng của đám tang ở Việt Nam. Lễ khâm liệm là lễ thăm viếng người chết trước khi di quan. Thông thường, lễ khâm liệm sẽ diễn ra từ 2-3 ngày sau khi người chết qua đời. Gia đình sẽ sắp xếp cho người thân, bạn bè và đồng nghiệp của người chết đến thăm viếng và đọc kinh.
Sau lễ khâm liệm, gia đình sẽ tiến hành nghi thức nhập quan. Nghi thức này có ý nghĩa đánh dấu sự chấp nhận người chết vào tâm linh của gia đình và cho phép họ tiếp tục chuẩn bị cho di quan. Theo truyền thống, gia đình sẽ treo cờ và đặt bàn thờ với hình tượng người chết tại nhà. Gia đình sẽ cầu nguyện cho linh hồn người chết được siêu thoát và được an vui trong thế giới bên kia. Nghi thức này cũng có thể bao gồm việc đốt hương, cúng tế và đọc kinh.
Sau khi hoàn tất lễ khâm liệm và nhập quan, gia đình sẽ tiếp tục chuẩn bị cho nghi thức di quan.
Di quan
Nghi thức di quan là nghi thức di chuyển linh cữu từ nhà tắm trên địa bàn xảy ra sự kiện đến nơi tổ chức đám tang. Thông thường, linh cữu sẽ được đưa từ nhà tắm tới phòng khách để tiếp đón những người đến chia buồn và tiễn đưa.
Sau khi khách đã đến hết, linh cữu sẽ được đưa ra ngoài đường để chuẩn bị di quan. Trong nghi lễ di quan, trước khi linh cữu được đưa đi, người thân thường sẽ chuẩn bị một số nghi lễ nhất định, bao gồm:
- Phất cờ đen trắng: cờ đen bên trái, cờ trắng bên phải. Việc này thể hiện sự tiễn đưa linh hồn người chết đến nơi yên nghỉ.
- Tiễn đưa cùng hộ tống: Người thân, bạn bè, hàng xóm sẽ đứng xếp hàng cùng hộ tống, đi bộ theo sau chiếc xe chở linh cữu để tiễn đưa người chết đến nơi an nghỉ cuối cùng.
- Đi bộ quanh nhà: Trước khi đưa linh cữu ra khỏi nhà, người thân sẽ đi bộ quanh nhà một vòng để đánh tan những tà ma, tà khí, giúp linh hồn người chết yên nghỉ hơn.
Khi di chuyển linh cữu, người thân và hộ tống sẽ đưa linh cữu theo đường ngắn nhất đến nơi an táng. Trong suốt quá trình di chuyển, người thân và hộ tống thường sẽ chơi những bài hát buồn, tiễn đưa linh hồn người chết về cõi vĩnh hằng.
Trong thời gian diễn ra tang lễ gia đình cũng nên để ý tới việc người mất có trùng tang hay không để tìm cách hóa giải kịp thời. Chi tiết tại:
Chôn cất
Nghi lễ chôn cất người đã khuất là một trong những nghi thức tang lễ của người Việt quan trọng nhất, được xem là sự tôn trọng, tri ân và chia tay cuối cùng với người đã mất. Quy trình nghi lễ chôn cất bao gồm các bước sau:
- Chuẩn bị nơi chôn cất: Trước khi tiến hành chôn cất, gia đình cần phải chuẩn bị địa điểm chôn cất. Nơi chôn cất thường là trong các nghĩa trang, công viên nghĩa trang hoặc tại các nơi linh thiêng mà gia đình lựa chọn. Không chỉ chuẩn bị nơi chôn cất mà gia đình phải chuẩn bị lăng mộ đá, mộ đá cho người đã khuất.
- Đưa linh cữu về nơi chôn cất: Gia đình và bạn bè của người đã khuất sẽ diễu hành đưa linh cữu về nơi chôn cất. Trong lễ đưa linh cữu, gia đình thường sử dụng xe tang để đưa linh cữu về nơi an nghỉ cuối cùng.
- Lễ vãn biệt: Trước khi đưa linh cữu xuống mộ, gia đình và bạn bè sẽ có lễ vãn biệt cuối cùng với người đã khuất. Lễ vãn biệt thường diễn ra tại nơi chôn cất và được thực hiện bằng nghi thức đặt đám cỏ, lên bùa, trấn phủ…
- Chôn cất: Sau lễ vãn biệt, linh cữu sẽ được đưa xuống mộ. Gia đình và bạn bè sẽ cùng nhau tham gia vào quá trình chôn cất, đổ đất lên mộ và đặt bia hoa.
- Cúng cơm: Sau khi hoàn thành quá trình chôn cất, gia đình sẽ tổ chức lễ cúng cơm để tưởng nhớ và tri ân đến người đã khuất.
Một số nghi thức sau tang lễ
Sau khi nghi thức tang lễ của người Việt được tổ chức, người thân của người đã khuất thường tiếp tục thực hiện các nghi thức và lễ truy điệu trong thời gian sau đó. Các nghi thức này bao gồm:
- Cúng 49 ngày: Đây là thời điểm được xem là kết thúc giai đoạn chuyển tiếp giữa thế gian và âm giới. Trong thời gian này, người thân cần tổ chức lễ cúng và đọc kinh để giúp cho linh hồn của người đã khuất được an lạc.
- Cúng 100 ngày: Sau 100 ngày kể từ ngày chôn cất, người thân cần tiếp tục tổ chức lễ cúng và đọc kinh để giúp cho linh hồn của người đã khuất được an lạc và được giải thoát hoàn toàn.
- Giỗ đầu: Giỗ đầu là ngày kỷ niệm lần đầu tiên sau tang lễ mà người thân của người đã khuất tổ chức lễ cúng và dâng các món quà, thức ăn để tưởng nhớ và báo hiếu đến người đã mất.
Những nghi thức sau tang lễ có ý nghĩa rất quan trọng đối với người thân của người đã khuất, giúp họ tìm kiếm sự an lạc và bình yên trong tâm hồn sau khi đã mất đi một người thân yêu.
Những điều kiêng kỵ trong nghi thức tang lễ của người Việt
Trong nghi thức tang lễ của người Việt, có một số điều kiêng kỵ cần tuân thủ để tôn trọng người đã khuất và đảm bảo an toàn cho chính mình. Sau đây là một số điều kiêng kỵ trong nghi thức tang lễ của người Việt:
- Không nên cười đùa, nói chuyện vui vẻ trong lúc tham dự tang lễ.
- Không nên mặc quần áo màu sặc sỡ, lòe loẹt trong đám tang. Nên chọn đồ màu tối để phù hợp với không khí trang trọng, tôn kính.
- Không nên để động vật như chó, mèo tiếp cận hoặc tiếp xúc với xác người đã qua đời.
- Không nên khâm liệm trong trạng thái quá buồn bã, khóc lóc, bởi sự khóc lóc quá đà sẽ làm cho linh hồn của người đã khuất khó tìm đường về cõi bình an.
- Không nên chọn quan tài làm bằng gỗ cây liễu vì cây liễu được coi là cây xấu số trong văn hóa người Việt.
- Không nên để ánh sáng mặt trời soi trực tiếp vào quan tài hoặc nơi chôn cất khi cải táng vì điều này có thể làm cho linh hồn của người đã khuất không tìm được đường về.
- Không nên đặt quan tài hay nơi chôn cất ở những nơi bị phong thủy xấu như gần khu vực xác chết, nơi có nhiều cỏ dại, nơi có địa hình gồ ghề, khó đi lại…
Sự ra đi của người thân là mất mát to lớn, nỗi đau khó nguôi ngoai với những người ở lại. Vì vậy nghi thức tang lễ của người Việt chính là sự bày tỏ lòng thương tiếc và cầu nguyện cho vong linh người đã khuất được an nghỉ, bình an sang thế giới bên kia. Hy vọng rằng bài viết của Đá mỹ nghệ An Khang sẽ giúp bạn có những thông tin hữu ích khi thực hiện tang lễ cho người đã khuất.
