Nghi thức cúng thí thực là một nghi thức trong đạo Phật, được tổ chức để tưởng nhớ và cúng dường đến tất cả những sinh linh đã mất trong gia đình cũng như những vong linh, cô hồn đang lang thang khổ đau. Vậy cúng cô hồn là gì, cần chuẩn bị gì khi cúng tại nhà? Bài viết dưới đây của Đá mỹ nghệ An Khang sẽ giải đáp chi tiết.
Cúng thí thực là gì?
Cúng thí thực hay còn gọi là cúng cô hồn, đây là một nghi thức trong đạo Phật được tổ chức vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch hàng năm. Nghi lễ cúng thí thực tại nhà thường bao gồm các hoạt động như đốt hương, cúng thức ăn, tiền vàng, vật phẩm đồng hồ, vật phẩm thờ cúng… để cầu nguyện cho linh hồn được an vui, bình an trong cõi bất tử. Đây được hiểu là hành động bố thí thông qua việc thờ cúng cho những linh hồn chết trẻ, chết đường chết chợ không có người thờ cúng luôn luôn đói khát.
Lễ cúng cô hồn không phải là hành động mê tin dị đoan mà là xuất phát từ tính nhân văn cao đẹp, xuất phát từ lòng vị tha, sự tha thứ bất cứ ai dù có tội lỗi gì cũng có một ngày để xá tội giúp họ bớt đau khổ.
Trong ngày này, người ta thường chuẩn bị các món ăn như bánh trôi, bánh chay, hoa quả, rượu, trà và các vật dụng cúng dường để đặt lên bàn thờ. Sau đó, người thực hiện sẽ đọc kinh và cầu nguyện, nhắc đến tất cả các vị phật và các vị thần cũng như tất cả các vong linh đã từ trần.
Nghi lễ này được coi là cách để tôn kính các vong linh và giúp đỡ cho họ được an vui và thoát khổ. Cúng thí thực là một trong những nghi thức quan trọng trong đạo Phật ở Việt Nam và các nước phương Đông khác.
Tầm quan trọng của nghi thức cúng thí thực, mục đích là gì?
Nghi thức cúng cô hồn có ý nghĩa rất quan trọng trong văn hoá và tâm linh của người Việt Nam. Việc cúng cô hồn cho phép người thân của những người đã qua đời thể hiện sự tri ân, tôn trọng và chăm sóc đến những linh hồn còn lang thang, chết oan, vô tội hoặc không có người thân chăm sóc.
Ngoài ra, nghi thức cúng cô hồn còn có mục đích an ủi và cầu nguyện cho các linh hồn yên nghỉ trong bình an, giải thoát khỏi đau khổ trong cõi âm. Việc cúng cô hồn cũng mang ý nghĩa cầu xin sự bảo trợ, phù hộ của các vị thần, linh hồn để gia đình được bình an, may mắn và hạnh phúc.
Một mục đích khác của nghi thức cúng cô hồn là để xua đuổi vận xui, giúp gia đình tránh khỏi những tai ương và đón nhận những điều may mắn, tốt đẹp trong tương lai. Việc cúng cô hồn cũng có thể giúp gia đình tạo ra sự gắn kết, đoàn kết và đồng cảm trong cộng đồng.
Cúng thí thực diễn ra vào ngày nào? Có cúng hằng ngày được không?
Truyền thuyết dân gian kể lại rằng, hằng năm cứ đến ngày mùng 2 tháng 7 âm lịch, ở dưới địa ngục Diêm Vương cho phép mở Quỷ Môn Quan để quỷ đói có thể quay trở lại trần gian cho đến sau 12 giờ đêm ngày 14/7 thì phải quay về. Bởi vậy ngày nay cứ đến tháng 7 âm lịch, dân gian mới gọi là tháng cô hồn.
Chính vì vậy, lễ cúng cô hồn sẽ được thực hiện từ ngày mùng 2 tháng 7 âm lịch cho đến trước 12h trưa ngày 15 tháng 7. Tuy nhiên, trong tháng 7 âm lịch còn có lễ Vu lan báo hiếu nên các gia đình sẽ tiến hành làm lễ cúng Phật, cúng gia tiên trước khi cúng thí thực.
Còn đối với những nhà chùa lớn, như chùa Ba Vàng thì lễ cúng cô hồn được diễn ra vào mỗi buổi chiều để các vong hồn luôn được no đầy, không bị đói khổ.
Cúng thí thực tại nhà như thế nào?
Nghi thức cúng cô hồn tại nhà sẽ bao gồm:
Chuẩn bị mâm cúng cô hồn
Chuẩn bị mâm cúng cô hồn là một phần rất quan trọng trong quá trình cúng thí thực, và nó phụ thuộc vào truyền thống và tôn giáo của từng gia đình hoặc cộng đồng. Tuy nhiên, dưới đây là một số vật phẩm thường xuất hiện trong mâm cúng thí thực của người Việt Nam:
- Trà: Pha nước trà có hương thơm như trà hoa sen, trà hoa cúc, trà phổ nhĩ…
- Thực: Bạn sẽ chuẩn bị một mâm
- 1 dĩa muối gạo
- 12 chén nhỏ cháo trắng loãng
- 12 cục đường thẻ
- Giấy tiền, giấy áo
- Mía để nguyên vẻ và chặt ra từng khúc, 1 khúc khoảng 15cm
- Bánh kẹo và các loại mệnh giá tiền khác nhau.
- 5 loại hoa quả ngũ sắc như táo, cam, quýt, roi, chuối, ổi…
- Ngô luộc, sắn luộc, khoai lang luộc, ngô luộc…
- 3 ly nước nhỏ
- 2 ngọn nến nhỏ
- 3 cây nhang
*Lưu ý:
- Không cúng đồ mặn như gà, xôi
- Mâm lễ đặt ở ở ngoài sân, cửa nhà, ngã 3, vỉa hè, cổng nhà…
- Không nên để trẻ con, phụ nữ có thai, người già lại gần trong lễ cúng cô hồn vì rất dễ bị cô hồn quấy rối, trêu trọc.
- Ở mâm cháo, cơm.. thì hương cắm ngang.
- Không sát sinh, không đốt tiền vàng, hàng mã, giấy sớ…
- Bánh kẹo, bim bim, sữa trên mâm cúng thì gia chủ phải nhớ bóc ra chứ không được để nguyên vỏ.
Văn khấn cúng thí thực
Dưới đây là bài văn khấn cúng thí thực, mời bạn tham khảo:
Bài khấn 1:
(Quỳ gối, chắp tay bạch) Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh!
Con/chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho con/chúng con. Con/chúng con xin thỉnh chư Thiên, chư Thần linh quang giáng về đây, chứng giám lòng thành và ủng hộ cho gia đình con/chúng con.
Đệ tử con tên là:… Pháp danh (nếu có):… ở tại:… Hôm nay là ngày… tháng… năm…, gia đình con/chúng con, vâng theo lời Đức Phật dạy, hướng tới các vong linh ngạ quỷ khổ đói, thực tập tu tâm từ bi, con/chúng con sắm sửa vật thực lòng thành, thực hành bố thí, hiến cúng đến cho chúng và cũng đem công đức này, để cầu hạnh phúc đến cho gia đình.
Đệ tử con/chúng con chân thật tu học, dưới sự giáo dưỡng của Sư Phụ và chư Tăng chùa Ba Vàng (tu ở chùa nào thì đọc tên chùa đó), với sự chân thật nương tựa Tam Bảo, con/chúng con xin được nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh và độ cho vong linh của…
Con/chúng con xin thỉnh mời các vong linh cô hồn, ngạ quỷ lang thang đói khổ, không người thân cấp để cúng tế, cùng các vong linh, có hữu duyên với gia đình con/chúng con, được nương năng lực của Tam Bảo, mà vẫn tập về tại nơi đây, dự pháp nghe kinh, mong nguyện họ được nương oai lực Tam Bảo, được giác ngộ và thọ tài ẩm thực hiến cúng của gia đình con/chúng con.
Chúng con nhất tâm mời thỉnh (3 lần)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông, 1 lễ).
Bài khấn 2:
Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con/chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, cùng chư Thánh Hiền Tăng chứng minh và gia hộ cho con/chúng con. Con/chúng con xin thỉnh mời chư Thiên, chư Thần Linh vân tập về nơi pháp hội ủng hộ cho pháp hội của con/chúng con.
Đệ tử con tên là:… Pháp danh (nếu có):… ở tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… nhân duyên (đọc nhân duyên: gia đình, tên: cơ quan, cửa hàng…)… làm lễ cúng (rằm, giỗ,… khai trương, cầu an, cầu siêu, 49 ngày…)…, nên con/chúng con xin vâng theo lời Đức Phật dạy, thực hành tu tâm từ bi, hướng tới các vong linh khổ đói nơi cõi ngạ quỷ, nên con/chúng con sắm sửa vật thực lòng thành, xin hiến cúng đến cho các vong linh cô hồn ngạ quỷ, cũng là để cầu phước lành đến cho (gia đình; tên cơ quan, cửa hàng…).…
Con/chúng con xin nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, độ cho vong linh của chư Tăng chùa Ba Vàng, con/chúng con xin thỉnh mời các vong linh cô hồn ngạ quỷ không nơi nương tựa, không người cấp đỡ lang thang đói khổ, mong muốn nương tựa Tam Bảo tu hành để thoát khổ, cùng các vong linh có hữu duyên với (gia đình; cơ quan, cửa hàng…)… con/chúng con, (tùy duyên mời thêm vong linh ở tại nơi mình cúng) được nương năng lực của Phật, Pháp, Tăng, Tam Bảo mà vân tập về tại đàn lễ này, nghe kinh được giác ngộ và thọ tài ẩm thực hiến cúng của con/chúng con.
Con/chúng con nhất tâm mời thỉnh. (3 lần) Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông)
Nghi thức cúng thí thực gồm những gì, diễn ra như thế nào?
Nghi thức cúng cô hồn bao gồm những bước sau:
- Nguyện hương: Thực hiện việc đốt hương để tạo không khí trong lành cho nghi lễ cúng thí.
- Đọc văn khấn: Đọc các lời cầu nguyện và kêu gọi sự giúp đỡ từ các vị Phật để giúp các linh hồn được siêu thoát.
- Lễ Phật: Lễ dâng hoa và nến cho các vị Phật.
- Tán Pháp: Ngồi, khai chuông mõ và thuyết giảng các bài kinh phật để giúp các linh hồn được lắng nghe và tiếp thu các giá trị phật pháp.
- Tụng kinh: Đọc kinh phật để giúp các linh hồn được giải thoát và tiếp tục hành trình đến cõi vĩnh hằng.
- Khai thị cho vong linh: Quỳ, chắp tay và chủ sám đọc các lời khai thị để xác định danh tính của các linh hồn cần được cầu nguyện.
- Cúng thực, phát nguyện: Ngồi, đọc biến thực, biến thủy, pháp khí và dâng các món ăn, nước uống để cầu nguyện cho các linh hồn được an vui.
- Phục nguyện: Lễ dâng hoa và nến để cầu nguyện cho các linh hồn được an nghỉ.
- Tam tự quy: Quỳ và cầu nguyện cho các linh hồn được siêu thoát và tiếp tục hành trình đến cõi vĩnh hằng.
- Tìm hiểu: Cúng dường là gi?
Những lưu ý khi cúng thí thực
Cúng thí thực là một hoạt động tâm linh quan trọng trong văn hoá và tín ngưỡng của nhiều quốc gia và dân tộc trên thế giới. Để cúng cô hồn một cách đúng chuẩn, bạn có thể tham khảo một số lưu ý sau đây:
- Chuẩn bị đầy đủ các đồ cúng, bao gồm bát đĩa, nến, hoa quả, rượu, thức ăn và nước.
- Chọn ngày giờ cúng phù hợp với lịch vạn niên và tránh các ngày trùng với ngày tang lễ.
- Thực hiện nghi lễ cúng cô hồn theo truyền thống và tôn giáo của gia đình hoặc cộng đồng.
- Trong quá trình cúng, hãy giữ sự tôn trọng và kính trọng, không làm ồn ào hay gây mất trật tự.
- Sau khi hoàn thành nghi lễ cúng, hãy dọn dẹp các vật dụng và đồ cúng một cách cẩn thận và đúng cách.
- Không sử dụng các vật phẩm cúng cho mục đích khác, tránh vi phạm tôn giáo và văn hóa.
- Nếu bạn không biết cách cúng đúng cách, hãy tìm hiểu và học hỏi từ người có kinh nghiệm hoặc những người trưởng thành trong gia đình hoặc cộng đồng.
Những lưu ý trên giúp bạn thực hiện nghi lễ cúng cô hồn một cách trang trọng và ý nghĩa, đồng thời giúp duy trì và phát triển các giá trị văn hoá và tôn giáo của đất nước và dân tộc.
Trên đây là những thông tin về nghi thức cúng thí thực, hy vọng sẽ hữu ích đối với ai đang quan tâm đến nghi thức này. Có thể thấy việc cúng dường là hành động vô cùng ý nghĩa trong văn hóa Việt Nam, giúp những vong linh luôn cảm thấy no đủ và không bị bơ vơ, lạc lõng.
